Malden

In de kring Nijmegen van de Vrienden van het Lied werd een optreden verzorgd door Maurice Lammerts van Bueren met Ellen Valkenburg, sopraan. Om dit concert bij te wonen, liep ik eerst een flink stuk over de Mookerheide, een prachtige bestemming voor een wandeling, en bij het Jachtslot stak ik af naar Malden waar het concert plaats vond. Ik was er ruim op tijd en helemaal klaar voor een middag aandachtig luisteren.
De woonkamer met daarin een mooie Kawai vleugel was helemaal leeg gemaakt, en in de tuinkamer waren veel stoeltjes neergezet. De opkomst was groot, en er waren ook een paar niet-leden, die zich lieten verrassen door de Liedkunst.

Ellen Valkenburg en Maurice hadden een mooi programma samengesteld, over reizen naar verre landen. Schumann nam vier liederen voor zijn rekening uit de Lieder und Gesänge Wilhelm Meister. Daarna was het de beurt aan Enescu, de Roemeen die in het Frans schreef, en een verrassende bijdrage van Leo Orthel, de Nederlander die in het Duits schreef. Ravel was vertegenwoordigd met zijn Griekse volksmelodieën. Na de pauze volgde de Invitation au Voyage van Duparc, dan drie Franse liederen die Samuel Barber voor Poulenc schreef, en tot slot Sheherazade van Ravel. De toegift was een mooi lied dat terug reisde in de tijd.

De stem van Ellen en de klank van de Kawai kwamen mooi tot hun recht in de opstelling in huis. Eén van de leuke extra's van een huisconcert is dat je na afloop nog even kunt napraten met de artiesten, en dat gebeurde ook hier, onder het genot van een glaasje fris of wijn en een hapje. De gastheer en gastvrouw hadden eer van hun werk. Hartelijk dank!

Geen post

Nog even onkruid wieden in de tuin en toen werd het tijd om lui te zitten lezen. Deze keer is het El coronel no tiene quien le escriba oftewel De Kolonel krijgt nooit post, van Gabriel Garcia Marquez, maar wel in het Spaans. Dat is voor de leesclub van Cervantes die ik sinds kort volg. Elke maand een boek, maar gelukkig kiest de gespreksleider geen dikke boeken. Hij heeft meen ik wel eens een boek van 500 bladzijden opgegeven. Dan zou ik afhaken, dat wordt me te gortig voor één maand. Hij brengt het leuk: een week voor de bespreking krijgen we een aantal vragen voorgelegd die je aan de hand van het boek kunt beantwoorden, en je mening erover geven. Het valt me een beetje tegen hoe het spreekspaans van de groep is, inclusief mezelf: als je preciezer moet formuleren wat je vindt, schieten de woorden vaak tekort. Ook een jonge vrouw die niet al te lang als hispanologe is afgestudeerd bakt er niet veel van, tot mijn verbazing. Maar leerzaam is het, en de literatuur is zeker boeiend genoeg.

Vandaag heb ik een boeket opgestuurd naar Coby, de voormalige hoofdanaliste van Eef, die ook niet zo vaak post krijgt. Een vrolijke noot voor in haar huis, schreef ik erbij, dat is altijd plezierig. Ik nam zelf ook maar weer een bos bloemen mee voor in huis. Staat wel zo gezellig.

Deze zaterdag stond in het teken van De Bilt Korendag, maar na drie koren heb ik de zaal maar verlaten. Het is tenenkrommend zoals er gezongen wordt. Zingen in een koor moet je zelf doen, dan is het leuk, je moet er niet naar luisteren. Dan had ik vanavond naar Amsterdam moeten gaan, waar jonge mensen nieuwe muziek zouden spelen. Maar morgen is het vroeg dag, ik ga wel een andere keer.

Eerste aanplant

Ik ben wat plantjes aan het voortrekken, maar het is al bijna april en er mag al een en ander de grond in. Dus vandaag deed ik mijn klompen aan, stapte door het bemeste gras en heb worteltjes, bieten en rode kool gezet. Het is maar een klein lapje maar wie weet hoe veel ik er van kan eten. De andijvie komt de potjes al uit achter het glas, en die mogen nog een weekje doorgroeien voor ik ze ook buiten neerzet.
Daarna werd het tijd om nog even bij de boer langs te gaan voor melk en kwark.
Deze avond was ik uitgenodigd door Eef om nasi te komen eten, met kersverse ganzeneieren die hij vandaag in Edam is gaan halen. Het was heerlijk! en ook de vla toe, eveneens van verse ganzeneieren, ging er rap in. Ook deze avond werd met een glaasje afgesloten, maar nu is de fles leeg en wacht ik een paar dagen.

Huis Sonneveld

Huis Sonneveld in Rotterdam heeft bij mij een streepje voor: ik vind het een prachtige woning, mooi ingericht volgens de allernieuwste snufjes van de jaren vijftig, door de bewoner, lid van de raad van bestuur van de Van Nelle fabrieken. Het huis is ontworpen om in een groepje van dergelijke woningen uitzicht te hebben op de Rotterdamse polder - die er nu al lang niet meer is natuurlijk. Het is geen protserig huis, meneer Sonneveld is altijd redelijk eenvoudig gebleven. Hij begon bij Van Nelle aan de lopende band en werkte zich op tot de allerhoogste top daar. En hij hield van licht, lucht en ruimte, cachet en gemak. Het huis heeft een kleurenschema dat hij zelf heeft uitgedokterd. Rood was voor het bedienend personeel, dat anders dan toen gebruikelijk op de begane grond leefde en werkte. Zelf zat de familie op 1 hoog en kon daar ver over de landerijen uitkijken. Natuurlijk had meneer wel een werkkamer op de begane grond, met uitzicht op de tuin. Mevrouw had op de eerste verdieping in de woonkamer een aardig klein bureautje met een gele stoel, het kleuraccent in die kamer met bruinen en grijzen.
We waren daar met de moeder van Martijn. Na een bezoek aan het Boijmans zonder haar, en na een lunch bij de Surinamer die ze ons aanbood, gingen we het huis bekijken. Des te leuker omdat Thea zelf in de woningverdeling zit. Ze vond het prachtig. Leuke dag. 's Avonds dronken we er samen nog een glaasje op.

Verval

Het derde lied van Wineke is af. Heb er vandaag flink aan zitten schuren, als tegenwicht tegen de buren waar het balkon wordt geschuurd haha. Na een uitgebreid ontbijtje bij Eef trouwens. Heb ook zitten eppen met Mariska die vandaag toetsen heeft. Het ging haar uitstekend af!
Verder is het nu precies 34 jaar geleden dat ik in het huwelijk trad. Wat een tijd, en wat is er veel gebeurd intussen. Gelukkig is het allemaal goed uitgepakt, na een hele valse start.
Zus An epte me over haar reis naar Sulawesi - 35 uur deden ze over de terugreis, dat klinkt als een nachtmerrie, maar de foto's waren erg mooi.
Ben nog heel blij dat we niet naar Salzburg gaan want ik voel me nog lang niet lekker. Vanavond ga ik wel fitnessen maar ik zal me niet uitsloven.

Annulering

Wat kun je zitten met een plan. Het zat me helemaal niet lekker, die trip naar Salzburg en verder. Het zou betekenen, zeker 8-10 dagen weg, en van het ene geïmproviseer naar het andere. Uren in de bus, dat is tot daar aan toe, maar waar ga je heen, en wat ga je daar doen. Bamberg lijkt me leuk, maar van de vorige keer dat ik daar naar toe ging weet ik nog dat je daarna eindeloos in de boemel zat naar Weimar, en vandaar uit is het ook niet makkelijk terug reizen. Kortom ik zag allemaal beren op de weg, en was niet weinig opgelucht om de hele zaak te annuleren. Vast ook omdat ik me niet echt lekker voel, een beetje 'under the weather' zoals wij latinisten zeggen. Dat merkte ik al bij Debbie waar het inspannen me tegenviel.
Terug op het honk ging ik beitelen op mijn derde lied van Berend Wineke, 'Verval'. Dat lukte dan weer heel aardig, er zit nu schot in de zaak. Het zal binnenkort wel af zijn. 's Avonds weer gebridged met Eef.

Conditie bijwerken

Na een rustig ontbijtje feliciteerde ik eerst een schoondochter met haar verjaardag, en kreeg een lieve reactie terug. Vervolgens checkte ik de mail en bleek ik weer een boek te hebben verkocht: een ouwetje, het boek van Stephen J. Gould, De gok van de evolutie. Een van de eerste op biologie gebaseerde boeken over de evolutietheorie die ik indertijd heb gelezen. Heel interessant natuurlijk, maar inmiddels zijn er wel heel veel nieuwe onderzoeken gedaan en boeken verschenen die veel verder op dat onderwerp en nieuwe daaruit voortvloeiende onderwerpen ingaan. Veel daarvan heb ik dankzij Dick kunnen lezen. Zoals de boeken over het microbioom, over de DNA technieken, en hoe die hebben geleid tot een samenhangende theorie over de migratie van de mens en ga zo maar door.

Toch heb ik dat boek van SJG nooit weg willen doen. Veel te leuk! dat doe je niet bij de rommel. Ik had aldoor gehoopt dat iemand er toch nog interesse in zou tonen. En dat is dan bij deze gebeurd. Natuurlijk gaat het me niet om de grijpstuiver die nu via bol punt com heen en weer gaat. Het is mij erom te doen dat iemand het boek de moeite van het lezen waard vindt, en er dus iets voor over heeft. Bovendien vind ik het inpakken van het boek ook leuk: net alsof het Sinterklaas is, netjes inpakken, een stukje tekst erbij en een grappige toepasselijke ansichtkaart er bovenop.

Maar daarna werd het tijd om een rondje te lopen en de conditie bij te werken. Ik voelde mijn benen, en mijn armen naderhand wel. Dat heb ik soms wel na een lange wandeling met rugzak, en nu dus ook. Het was toch weer een ronde van twee uur geworden. Ik had een ontzettende trek toen ik weer thuis was. Ook al heb ik toen geluncht, de trek bleef tot na het avondeten dus beken ik hierbij dat ik verschrikkelijk heb gesnoept. Een moorkop van Van Ingen, en ook een stuk Tesseler boterkoek dat ik gisteren had gekregen via Eef, van Els van de werkgroep Insectenreservaat. Daar had hij zondag gewerkt, in de zandkuil. Het is allemaal schoon op gegaan.

Onbekend werk en Blazen

Het was vandaag prachtig zonnig, toch begon ik de dag wat somber. Ik weet het aan de receptie van gisteren, ik heb niet veel met recepties en het lukte me niet om het praatje dat ik had willen aanknopen, ook te maken. Wel had ik prettig met een kunsthistorica gesproken, dus het was niet allemaal kommer en kwel, en de schilderijen waren tenslotte ook mooi.
Maar vandaag begon dus niet echt naar mijn zin. Ik had drie dingen om uit te kiezen om te doen vandaag, buitenshuis dan, want binnenshuis is er altijd wel genoeg te doen. Uiteindelijk besloot ik om niet naar Tilburg te gaan (Fantastic Women werd daar uitgevoerd, in het kader van November Music - terwijl het helemaal geen november is). Het werd Utrecht, waar ik door het zonnetje naar toe liep. Alles deed me zeer, mijn heupen wilden niet, en dan is een uur en een kwartier lopen toch wel een eindje. Maar het hoort erbij, dat komt van het vele zitten de afgelopen weken.

Ik kwam op tijd aan bij de HKU maar de receptie daar (alweer één) begon niet op tijd. Uiteindelijk werd het een leuke ontvangst met een voor mij boeiende mededeling: er komt een boek uit over volstrekt onbekende Nederlandse opera's. Er werd ook een presentatie gegeven van een inmiddels overleden pianist die zich ervoor heeft beijverd om toch wat aria's en ouvertures van die opera's op te voeren, en mijn kennis Hendrik V. zong een duet met een dame met een mooie stem. Hendrik zong nog steeds zoals ik hem indertijd heb leren kennen: hoog, hard, en hier en daar toch wel een beetje vals haha. Het is een hard leven hoor, als je het van de kunst moet hebben. Hij trekt er in elk geval keihard aan en redt zich op die manier.

Daarna had ik nog een sessie in petto van het Utrechts Blaasensemble. Dat was me via Stein E 'aangereikt'. Ik moest me haasten om het te halen, dat lukte niet helemaal, want het eerste nummer was al ingezet. Maar daarna kon ik naar binnen schuiven en dat was de moeite waard. Er werd o.a. een voor blaasorkest gearrangeerde versie van Fratres door Arvo Pärt uitgevoerd, en alleen al dat stuk maakte de hele middag goed. Vervolgens werd een stuk van Schostakovics gespeeld, het stuk dat hij in Dresden schreef toen hij zwaar depressief werd geacht om filmmuziek te maken - dat lukte toen niet. Het thema was D-Es-C-H ofwel autobiografisch. Na dat stuk had hij wel zelfmoord willen plegen, zo vertelde hij later. Toch vond ik het niet overdreven depressief klinken. Ik zal het niet nog eens beluisteren, maar wel Fratres van Arvo Pärt.

Hermkens

's Ochtends kwam Eef om de laatste resten van de tuin om te spitten. Ik gooide de laatste verzameling gedroogde bladeren in de voren en hij ploegde ze weer onder. Mijn verjaardagskado van Theo, een grote zak paardenmest zonder pillen, verdeelde ik daarover en over het gras, dat wel een opknapbeurt kan gebruiken. Nu moet ik de andijvie gaan voortrekken, dat moet in maart gebeuren en voor je het weet is maart voorbij!

Na even zitten ging ik op mijn stalen ros naar Oostbroek: er moest paardenvlees gehaald worden. Elke zoveel tijd bestel ik vlees van Konik paarden, recht uit natuurgebieden, niet te veel want het is vrij mager vlees en dat gaat eerder vervelen. Maar deze keer werd het weer tijd, drie kilo had ik laten wegleggen. Vooraf heb ik eerst even een rondje Oostbroek gelopen. Altijd mooi, die dode arm van de Rijn even te bekijken met de zwart-witte nonnetjes eenden, wat ganzen en de nu nog slapende amfibieën. Ook kocht ik er een grappig klein insectenhotelletje, ik heb nog wel een plekje.

Het boek van gisteren las ik uit, en daarna ging ik naar de vernissage van de schilderijen van Jeroen Hermkens, in de Kelder van Ike Bekking. Zijn naakten waren bedoeld als een ode aan de vrouw. Ze hadden inderdaad een zekere kracht, en zijn kleurstellingen vond ik erg aanspreken. Veel groen, beige en blauw. Ook hingen er ook tekeningen en steendrukken. Het was een mooie tentoonstelling, er was veel interesse, en een kunsthistorica Ans van Berkum hield een inspirerend praatje. Ik heb haar nog gewezen op de collectie van Heidi Horten, die ik in augustus 2018 in Wenen heb gezien met Nathalie.

Hoog tijd voor de tuin

Vrijdag is de dag dat ik voor het eerst weer eigenlijk echt thuis ben. Daarom heb ik de deur naar de tuin maar weer eens open gegooid, zeker 's middags toen de zon door de mist heen brak. Maar er was nog niet echt veel te doen, omdat er moet worden gespit - en dat doet Eef, dat is mij te zwaar. Wel kon ik zien dat de knoflookjes al mooi uit de grond komen en dat de katten niet te veel huis hebben gehouden in mijn tuin.
Maar het is mooi weer, en de benen moeten ook weer oefenen, dus ik ben maar aan de wandel gegaan achter in het bos. Nog wat inkopen gedaan, bij boer Dirk, en wat andere klussen op de fiets, en op de avond eens lekker gelezen uit een niet inspannend boek.

Weer terug

Natuurlijk stonden we wel vroeg op deze keer, om Martijn uit te zwaaien voor hij naar zijn werk ging en nog even stil te staan bij deze heerlijke dagen. Met een flinke knuffel namen we afscheid. Daarna liepen we nog een laatste keer door het centrum.
Ik had al kaartjes voor de trein naar het vliegveld, dat was maar goed ook want het station leek me wel een kruip-door-sluip-door als je weer weg moet. Bedenk maar eens dat je Lotnisko moet kiezen als je naar het vliegveld moet. Engels is niet echt aanwezig daar en het Pools is wel iets vertrouwder geworden deze dagen, maar blijft behoorlijk onbegrijpelijk.
Het liep overigens op rolletjes. We waren op tijd in Eindhoven, namen een frietje, en waren om kwart over acht thuis. Even een paar dingen regelen in huis, en daarna dronken we er samen nog een wijntje op. We zaten met een glimlach van oor tot oor na deze heerlijke dagen, we verheugen ons er al op om opnieuw naar Martijn te gaan.

Kazimiersz

Vandaag had Martijn voor ons vrij gepland. Dus ook hij kon even uitslapen, en daarna ging hij eerst sporten. Daarna was het weer tijd voor een ontbijtplek en die zijn er genoeg in Krakau. Deze keer vonden we er een met een wel zeer ruim ontbijt voor weinig geld: brood met kaas, komkommer en tomaat, olijven, maar ook honing en jam, roerei, druiven en een kop koffie waar je je voeten in zou kunnen wassen: voor maar vier euro.
We hebben daar natuurlijk even over gedaan, maar uiteindelijk liepen we naar Kazimiersz, de joodse wijk van Krakau. Vroeger was deze wijk nogal in verval, het heeft een poos geduurd voor het weer omhoog kwam. Nu is het nog altijd oussig, om het maar zo te noemen, maar wel zijn er overal winkeltjes gekomen en eettentjes en dat verlevendigt de wijk heel duidelijk. We keken ook naar een soort rondlopend marktgebouw, met piepkleine winkeltjes en een hoop bricabrac. Ook liepen we langs een paar synagogen, waarvan één nog in gebruik. Ook hier viel me de rust van de mensen op. We namen er nog een lekker pompoensoepje.
Uiteindelijk waren we tegen vieren weer terug, best moe van al het geloop. 's Avonds aten we bij een uitstekend restaurant, Bistro Novum, waar we helaas de enige klanten waren. En dat terwijl het eten werkelijk af was, en de hele entourage. Martijn nam zich voor om de volgende weken wat leven in dat restaurant te blazen, ze verdienen het zeker. Daarna keken we nog even naar een programma dat Martijn bijzonder vond, over de NASA. We wisselden de laatste gedachten uit over werk, in de financiële sector en in onze voorbije carrières. De dagen waren voorbij gevlogen - het was alweer tijd om afscheid te nemen.

Vinci in Krakau

Weer een ochtend waar Martijn muisstil vertrok, en waar wij uitsliepen, wat een snurkers zijn wij geworden zeg. Maar daarna gingen we op pad: ander ontbijttentje, andere delen van de stad, hoewel het langzamerhand wel bekend leek te worden, en vervolgens trokken we naar het nationaal museum. Daar hangt momenteel de Dame met de Hermelijn, van Leonardo da Vinci. Het blijkt dat een stinkend rijke adellijke familie uit Krakau, de Prinsen Czartoryski, in de 18e eeuw is gaan verzamelen; toen kochten ze deze Da Vinci en een Rafaël om maar iets te noemen.
De Dame met de Hermelijn vind ik een prachtig schilderij en ik was erg blij dat we het in natura konden zien. Een foto mocht natuurlijk niet, maar hier is ze. Ik las daar dat de nieuw Poolse eigenaars hebben toegestaan dat de achtergrond werd overgeschilderd; het was een grijze achtergrond en het werd een zwarte, waarop in krom Pools de naam van Da Vinci is geschilderd.
Verder had het museum wel aardige voorwerpen, op een leuke manier bij elkaar gezet, vooral de Jugendstil kamer vond ik leuk. En er was een tentoonstelling van sculpturen van Henry Moore.

Als lunch nam ik in een oer-Pools tentje compleet met blonde juffrouw met bloemenkrans, een echte bietensoep. Eef had selderijsoep met daarna een jagersstoofschotel, met heel veel kool maar niet zuur.
Daarna zochten we een straatje dat als een van de mooiste van Krakau werd beschreven. We vonden het, vlak achter het Cervantes Instituut, en het zag er wel middeleeuws uit maar niet bijzonder.
's Avonds aten we gezamenlijk bij een Corsicaan die we bij onze zwerftochten tegenkwamen. De avond werd al bijpratend afgerond in de brouwerij van het complex waar Martijn woont.

Krakau verkennen

In de vroege ochtend vertrok Martijn muisstil naar zijn werk, in Nova Huta, niet al te ver van zijn flat vandaan. Wij sliepen uit, alweer, en streken daarna neer bij het ontbijttentje dat Martijn ons had gewezen. Ze serveerden een enorme bak koffie erbij. Daarna gingen we de stad in. In eerste instantie wilden we lekker rondkijken, en zo gezegd zo gedaan. Er zijn bijna elk uur rondleidingen maar daar maakten we geen gebruik van. We hadden een boekje over Krakau, een kaart, en wat suggesties en daar kwamen we ver mee. Het weer werkte ook mee: niet te koud en droog. Natuurlijk bezochten we de Wawel burcht. Deze wordt gerestaureerd en daar zijn we niet binnen geweest, maar een mooi binnencour met zuilen was al de moeite waard. Oud was het niet, meer achttiende eeuws, toch mooi.
De stad zelf was vol kleine tentjes, ook veel waar je eerst onder een poort tussen de huizen moest doorlopen. Dan kwam je op een binnenplaatsje, met koffietentjes en dergelijke. Het doet allemaal prettig Habsburgs aan, of je in een ver Oostenrijk bent. Natuurlijk is dit deel van Polen ook langdurig sterk onder de Habsburgse invloed geweest.
Om de stad heen loopt een groenstrook; daar heeft vroeger de muur gestaan. Die is afgebroken toen het onderhoud te lang op zich had laten wachten. Daar is de stad door opgeknapt. We zochten meteen even het lokaal op waar we het piano recital zou worden gehouden.
Die avond aten we vroeg in een Georgisch restaurant, met zijn drieën, waar ze heerlijke groentevulling serveerden bij het eten. Daarna luisterden we naar een uurtje Chopin uitgevoerd door een plaatselijk docent aan het conservatorium, zeer de moeite waard. We rondden de avond af met een vrolijk gekout.

Op naar Polen

Het is er eindelijk van gekomen: Polen! dankzij Martijn zijn we naar Krakau gegaan.
We gingen rustig op weg, kwamen op tijd op het vliegveld en vervolgens ging het ook heel kalmpjes aan de lucht in. Ik dacht dat we een flinke vertraging hadden; maar we kwamen een kwartier voor de geplande tijd aan. Op het vliegveld stond Martijn ons al op te wachten. Met een grote grijns vielen we elkaar in de armen en stapten vervolgens in de trein naar Krakau. Al babbelend kwamen we aan en dat bleven we doen. Eef gaf Martijn zijn exemplaar van Livius, ik had een folder van het Concertgebouw meegenomen inzake piano recitals zodat hij namen en nummers kon lezen, en ook vertelde ik hem dat we naar een uitvoering van Chopin muziek zouden gaan. We dronken samen een lekker wijntje en gingen daarna eten bij Bistro 11, een gezellige moderne tent.
Het viel ons op hoe schoon Krakau is, hoe rustig en hoe modern. Natuurlijk zie je dat er veel oude gebouwen zijn, maar de uitstraling was toch van deze tijd. Het centrum, waar we nog even gingen kijken, was ruim opgezet en prachtig met hoge kerktorens en een oud marktplein. Het geheel gaf een welkom gevoel. Dat werd natuurlijk versterkt door de hartelijke ontvangst door Martijn in zijn gloednieuwe moderne flat, waar we een eigen kamer kregen.

Ice

Zo koud is het nu ook weer niet. Er ligt geen ijs, al regent het weer en voel ik de natte lucht het huis in waaien. Maar dan is het juist lekker om te kijken naar een opera, en dat werd deze keer de Finse productie Ice op basis van de gelijknamige roman van Ulla-Lena Lundberg. Waar ik van houd in opera is niet alleen mooie of spannende muziek, maar ook een goed verhaal. Dit is een goed verhaal.

Als de nieuwe pastoor voor twee eilanden op zijn bestemming komt, treft hij daar rivaliserende groepen - er is geen brug tussen de eilanden, in meer dan één opzicht. De vrouw en dochter van zijn voorganger maken het hem ook niet gemakkelijk. De ruwe vissers en boeren hebben een grote aantrekkingskracht voor de voorganger en zijn gezin en ze willen heel graag bij hun gemeenschap blijven. Maar de zee en het ijs die de kerk met de eiland verbinden, hebben hun eigen wetten en er lijken onzichtbare, oude krachten te werken. De nieuwkomers lijken geen besef van hun waarschuwingen te hebben ... De pastoor probeert verbinding te brengen, maar moet dat met de dood bekopen.

De muziek is intrigerend: vanaf het begin hoor je het zingende ijs, de zachte ping-geluiden die er uit kunnen opstijgen. Het broeierige geheel komt goed tot zijn recht. Het lot van de oprechte pastoor is echt triest, en of zijn parochianen ervan leren?

Boeket

Ik kijk nu al twee weken naar het boeket bloemen dat ik had gekocht. Het ziet er nog steeds aardig uit, vooral een anjer is nog prachtig. Felroze en wijd open. Jammer dat bloemen zo kunstmatig worden gekweekt, anders zou ik vast vaker een boeket in huis halen.
Een enkel keertje krijg ik bloemen van Eef. Zo ook die dag dat hij me ten huwelijk vroeg. Keurig in het pak en met stropdas bracht hij me een boeket met rode rozen. Een prachtig boeket. En een hele verrassing. Ze staan al heel lang gedroogd en wel in een hoge vaas, op een ereplekje.
Deze vrijdag is het marktdag, maar ik sla vandaag de bloemen toch over. Ik heb ook niets nodig van de markt. Beetje gelezen. Nagenoten van de opera Ice van het Finse nationale opera- en balletgezelschap. Straks nog even bridgen. Niet echt een actief dagje; gisteren gesport, en het regent teveel om naar buiten te gaan.

Tornado

Zo'n regendag als vandaag kun je alleen maar gebruiken om als een tornado door je huis te gaan. Alle losse rommel van de Spanje periode, opgevouwen maar niet opgeborgen kleding, informatie die gehaald was op de Fiets- en Wandelbeurs, het moest allemaal naar zijn plek. Maar ook: de sinaasappelen die er nog lagen, restjes drop, weg ermee. Stofzuigen, nog een enkele kat uit de tuin jagen, en verder wat vruchteloos componeren.
's Avonds nog een filmpje van Dick gekregen over een tornado bij Roetgen die eigenlijk een wervelwind is geweest. Wordt voor het gemak ook wel tornado genoemd, maar die heb je in soorten en maten: vanaf 64 km per uur draaiing mag het zo heten. Van tijd tot tijd, o'n 35 keer per jaar, komt dat voor in Nederland. Ik herinner me een bericht over een windhoos op een camping, één bij een dansfestijn met partytent en een keer met een zeilboot die op het IJsselmeer in een windhoos terecht kwam. Van dichtbij heb ik het ook een keer meegemaakt. Ik woonde nog op mijn huurflat. De hoos kwam van verre aanrollen, werd tussen twee flats door over het fietspad getrokken. Hij volgde het fietspad, dat grensde aan mijn flat, en ik hoorde en zag de draaiende pijp lucht met stof en bladeren voortgaan in een langzaam tempo. Elke boom waar hij langs kwam, werd ontworteld en kwam met een doffe klap neer. Vlak na mijn flat boog het fietspad af, onder een tunneltje door, en ook de windhoos draaide die kant op, richting de huizen langs de bosrand. Zolang ik de windhoos zag gaan, dreunden er bomen neer. Een beangstigend gezicht. Hoe zal dat zijn als er een krachtige tornado is, zoals in Amerika(tot zo' n 500 km per uur).

Blikseminslag

Als een donderslag bij heldere hemel wilde Eef vandaag lekker eten in Luik. Daar is, in restaurant Concordia, nog een echte Franse keuken. En het weer werkte mee: regen en onweer voorspeld. Zo stapten we om 09.00 uur in de bus en schommelden naar het zuiden waar we om 12.15 uur aankwamen. We werden weer als vorsten onthaald. Kikkerbilletjes vooraf, voor mij kalfsnier op z'n Luiks, voor Eef Steak Haché. Met een wijntje erbij, iets zoets en koffie thee. We konden er weer tegen, en waggelde terug naar het station. Jantine kon niet mee lunchen deze keer maar kreeg een mooi fotootje van een schransende Eef. We zaten gezellig te babbelen en hadden het erg naar onze zin.

Op weg naar huis sloeg de bliksem pas echt in: het spoor bij Boxtel lag plat. Daarom duurde de reis anderhalf uur langer dan gepland en kon ik de fitness van Debbie niet meer halen. We dronken het af met een koffie in Eindhoven. Ach, we hadden de tijd. Zelden heb ik zo'n drukte gezien als daar op het station. 

Verval en afval

Vandaag ging ik verder aan de compositie met de naam Verval. Het loopt lekker, ben al heel ver opgeschoten. Maar ik kreeg een telefoontje: Eef had heel het huis gekuist en bedacht ineens dat hij een andere indeling van de kamer wilde. Dus ik sprong op de fiets want als ik iets leuk vind, is het wel het slepen met meubilair om een andere invalshoek te vinden in de kamer. We droegen de bank naar een andere plek, draaiden te tafel om, en plotseling bleek er plek te zijn voor de lage lange tafel die in de kleine kamer al heel lang staat te nietsen. 
Natuurlijk moest er veel stof worden verwijderd, en wat pannen en potten, en een heleboel lege plastic bakken verdwenen in een vuilniszak. Toen sjouwden we die tafel naar de woonkamer. En daar bleek dat, met die tafel erbij, de ronde bridgetafel wel kan verdwijnen. Eef gaat de oorspronkelijk eigenaar vragen of zij hem weer terug wil en anders gaat ie naar Emmaus. Het was een heel ander gezicht, leuk. 
Daarna ging ik boodschappen doen, en heb een vakantie naar Roemenië gepland. Want nu wilde Eef wel mee! Daar gaat hij geen spijt van krijgen, want het is een ongerept boerengebied, nog echt authentiek, als ik de folder mag geloven. De organisator is cultureel antropoloog; dat klinkt vertrouwenwekkend. De avond werd afgesloten met een potje bridge, waar we tegenwoordig allebei weer plezier in hebben.

Maestro... muziek!

In feite is dit een gezapig dagje geweest. Het was bij tijden best mooi weer, maar ik ben niet buiten geweest. Ook de avondhups bij Debbie heb ik afgezegd. In plaats daarvan sloeg ik vandaag aan het componeren. HPH had gesuggereerd dat hij nog wel iets meer van Berend Wineke zou willen horen, althans dat leek mij zo. Het stimuleerde mij om de bundeltjes nog eens door te nemen. Ik vond er nog een gedicht dat me aansprak, zette het op de vleugel en ram, de opzet stond er meteen. Een lied dat begint met de regel: 'Dit huis heeft een dak van verdriet...' en het was dat dak, en de zwaarte ervan, waarmee ik aan de gang ging. Het werden logge, zware akkoorden, een vermoeide zanglijn erboven. Het klonk alvast goed. Nu nog afwerken. Daar ben ik de hele dag mee bezig geweest.

Paltz

Vandaag voor de verandering: muziek! maar nu eens geen opera. Ik ga weer terug naar mijn oude liefde, het Lied. Vanmiddag werd op het landgoed Paltz een recital gegeven door HP Herman. Dat is altijd al goed voor een fijne middag, en zo kon ik ook eens het landgoed Paltz bezoeken. Dat domein van Herman van Veen is een aantal jaren besloten geweest, maar sinds vier jaar staat het open voor publiek. Ik was er nog nooit geweest, dus dat was een extra, en met enig zoekwerk bleek er een toegankelijk pad te zijn dwars over het landgoed, te beginnen vanuit het Militair Museum. En daar kun je op zondag komen met het openbaar vervoer; kat in het bakkie. De voorspellingen van hevige regenval waren vooral voor het eind van de middag en inderdaad, het regende nauwelijks op de heenweg.
De Paltz heeft een oude loods omgebouwd tot een concertzaaltje, met veel glas, omgeven door groen. Daar werd het concert gehouden. De vleugel die er staat heeft helaas een heel dof geluid, maar pianist Bas Verheijden maakte er het beste van. Zo werd het toch wel een mooi concert: Schumann, Duparc, Wolf, Kosma, Debussy. De naborrel was heel gezellig, ik heb met deze en gene leuk contact gehad en HPH zal nog terugkomen op de liederen die hij met me heeft doorgenomen. Tenslotte konden we met dorpsgenoten mee terug naar huis rijden; dat was wel fijn, want de weersvoorspellingen waren inmiddels uitgekomen. Het goot.

Tweede violist

De minimarathon van opera's in het kader van het OFF festival komt vandaag tot een einde. Er restte nog alleen de opera The Second Violinist van Donnacha Dennehy en Enda Walsh, twee Ierse heren. In het begeleidende boekje staat geen synopsis. Dat draagt bij aan het wat surrealistische karakter van het verhaal. Maar in de folder van DNO vond ik wel een mooie omschrijving: '...gaat over een vioolspeler wiens leven wordt beheerst door sociale media, morbide fantasieën en gewelddadige videospelletjes. Hij zoekt naar troost in de muziek van Carlo Gesualdo.....'

De morbide fantasieën heb ik niet gezien, of je moest een mislukte thuisparty die niet eindigt in een triootje (maar in moord? niet duidelijk) zo interpreteren. Verder klopt die samenvatting wel.
Visueel was het een prachtig spektakel. Een langwerpige achterwand werd gebruikt om een videospel op te projecteren, en later een chat. Op uit elkaar liggende plekken op het toneel waren rekwisieten van een woonhuis neergezet: een toilet en douche, een klein kantoor, een woonkamer, een logeerbed, een koelkast met ontbijtplek; en daar tussen in een straat, verbeeld door een kleine loopband.

Degene die de hoofdpersoon, een magere man, leek te zijn zong niet, maar bracht een prachtig toneelspel ten berde. Hij werd door meerdere personen gebeld, zei spraken tot hem maar hij antwoordde nooit. Lang klonk er alleen muziek, moderne, wilde muziek waaronder je wel degelijk madrigalen van Gesualdo kon terug luisteren. Intussen was er een tweede toneelstuk aan de gang, kennelijk over de dagelijkse sleur van het relatieleven van de hoofdpersoon; dat speelde zich af op de verschillende plekken van het huis, verspreid over het toneel. Daarmee kreeg de acteur meer de betekenis van de verscheurde ziel van de 'echte' violist.

Plotseling begon het zangstuk, door de 'echte' partij: de wat vadsige alter ego en zijn vrouw en een vriendin. De teksten waren mysterieus; de folder spreekt van 'spookachtig' maar ik hoorde er meer een soort gnosis in. Op zeker moment nam de acteur een douche. Uit beelden van de video, en uit het spel van de 'gewonen' kon je later interpreteren dat hij bloed van zich had afgewassen. Toch zijn rivaal vermoord? dat was, in deze versie, een vrouw, die het met zijn eigen vrouw aanlegde.
Van tijd tot tijd becommentarieerde een koor de handelingen door aspecten van liefde te bezingen, aspecten die voor mij volslagen nieuwe associaties betekenden: liefde als bloed druipend in de bodem van een bos, daarmee een nieuw bos creërend. Het verhaal eindigde ermee dat hij de persoon van de chat ontmoette; een nieuwe liefde, een nieuw bos dus.

De koorpartijen waren adembenemend mooi. Zij werden gezongen door het Irish National Opera Chorus. Het geheel klonk opzwepend, agressief, en verlangend. Een stuk dat je naderhand met veel vragen naar huis stuurt; echt opera dus.

Zijn eerste opera met 92 jaar

Voor een avond als deze heb ik mijn abonnement op het OFF. Bij de eerste klanken, het eerste pantomime spel van de manke Clov, werd ik vurig enthousiast. Het is ook niet elke dag dat je een opera beluistert van een bij voltooiing 92-jarige componist, zijn eersteling notabene, met een Nobelprijs winnaar als librettist. Dat vonden er meer, in het publiek zag ik Pierre Audi zelf, als chaperon van prinses Beatrix. Ze zat op dezelfde plek als ik, gespiegeld, om te luisteren en te kijken naar de opera Fin de Partie.

Ik kan niet zeggen dat ik componist Kúrtag ken, maar wie kent Samuel Beckett niet. Dit libretto had, net als Wachten op Godot, een gelaten aanvaarding van het einde als thema. Maar ook humor ontbrak niet. De poëtische teksten, leeg ook, werden prachtig sereen, gedecideerd, samenhangend en verspreid door de klankruimte getoonzet.

De vier personages mankeren allemaal wat. Hamm is blind en zit in een rolstoel. Hij wordt verzorgd door Clov, die mank loopt. Hamms ouders Nell en Nagg hebben hun benen verloren bij een tandemongeluk, en zitten nu ieder in een vuilnisvat. Ook zij zijn afhankelijk van Clov, die van tijd tot met met een fluitje door Hamm wordt opgeroepen. Niet dat hij wordt misbruikt. Hij lijkt uit vrije wil daar te zijn. Elk van de vier heeft eigen verhalen. Nagg en Nell zijn duidelijk dol op elkaar, en vooral Nagg probeert heel lief te zijn voor de vrouw in het vuilnisvat naast hem. Hamm eist dat er naar hem wordt geluisterd, ook door zijn vader, als hij verhalen wil vertellen.

Maar het wordt wel duidelijk dat zij de laatste vier mensen zijn, daarbuiten - het geheel speelt rond een soort bunker, kan ook een huis zijn - is er niemand meer. En zelfs geen rat, op eentje na die even in Clov's keuken verzeilt. Maar er gebeurt niets, behalve dan dat de laatste beetjes lekkers, de laatste medicijnen op raken. Clov mag vertrekken, er valt niets meer te verzorgen. Hamm eist van hem dat hij afscheid neemt met een verhaal, of een tekst. Dat gebeurt.

De muziek dwarrelde als stof op een zonnestraal door de ruimte, hier en daar een nootje, een vreemde klank, veel stiltes, en zachte geluiden zoals een rasp. Ook wel uithalen, soms, met hoorn, trompet en fagot, of een knal op de pauken. Het totaal was absurd maar heel poëtisch.
Een prachtige en verrukkelijke ervaring.

Adams in Amerika

Zou John Adams lid geworden zijn van de Republikeinse partij, zo vroeg ik me in de eerste helft van zijn opera Girls of the golden West af. Wat ik zag was een romantische verheerlijking van het ruige leven van de goudzoekers, eind 19e eeuw. Natuurlijk, er vielen klappen, er werd gescholden, de meisjes kregen de gebruikelijke behandeling maar in grossen Ganzen, blanke pitten. Met de nadruk op blank, dat wel. De muziek ondersteunde dat beeld: stuwende ritmes, bonkend maar niet verontrustend. Een enkele goede zwarte werd liefdevol door de dame van stand opgenomen. Ik kon er maar geen ironie in ontdekken. Het was de Amerikaanse droom, vriendelijk verbeeld. Een dame naast me in de rij zag er wel ironie in, 'dat kan toch niet anders'. 

Pas na de pauze begon de muziek prangender te worden, omineuzer. Ook de handelingen werden harder. Een toneelstuk van Shakespeare, opgevoerd voor de mijnwerkers, droeg bij aan de broeierige sfeer. Er kwam uitsluiting, discriminatie van de niet-blanken, mislukking van de droom om de hoek kijken. De goede zwarte hield een indringende toespraak: de 4th of July is niet voor iedere Amerikaan hét bevrijdingsfeest. Na deze mooie, gerijpte scene had voor mij het stuk snel afgerond mogen worden. Het ging nog een klein halfuur door. Jammer, toen ontroerde het niet meer.

De enscenering was sober maar duidelijk: een bar, letters die een hotel suggereren, een ronddraaiend landschap. Wat de omgehakte sequoia moest betekenen, zag ik niet maar het was een mooi platform voor toneelstuk, toespraak en lynchpartij. Het koor bungelde er soms een beetje bij, als een lijn opgesteld. Ook verloor de muziek wat aan kracht op het laatst. 

Alles bij elkaar een heerlijke avond maar niet de Adams die ik bovenaan plaats. Dat blijft voor mij Dr. Atomic.

Cultuur

Met Mercedes uit Madrid hadden we op onze laatste avond in Spanje uitgebreid zitten babbelen over schilderkunst. Daarom stuurde ik haar vandaag een ansichtkaart met daarop het meisje met de parel, van die andere uitmuntende schilder van ons land.

Zelf ging ik ook aan de schilder. Er was vandaag open atelier, en dat leek me wel wat. De laatste tijd ben ik wel geïnteresseerd in de Kosmotronics van Harry A., en ik dacht bij dit atelier wel wat inspiratie te kunnen opdoen om zelf iets te maken van afvalmateriaal. Helaas. Het bleek een workshop intuïtief krijten te zijn, met oliepastel, wel een leuk kleurmateriaal trouwens. Het was de bedoeling om in twee uur tijd met primaire kleuren iets te maken met vermenging van die kleuren, door te wrijven en te vegen. Natuurlijk heb ik me van die taak gekweten, maar ik moest wel aan Sanne denken en haar heliumuniversum. Het zweefde mij wat erg veel. Toen de begeleidster zei dat het wel maanden kan kosten voor je echt kunt neerzetten wat je voelt, was ik er helemaal klaar mee: dit was de eerste en laatste keer. Ik ga wel op zoek naar een knutselatelier, die moeten er toch ook zijn.

Om de cultuurkraan helemaal open te zetten ga ik vanavond naar Caruso a Cuba, in het kader van het Opera Forward Festival. Ik lees over de opera's die ik ga zien alleen maar lovende kritieken, en ook vorige jaren is het me een waar genoegen geweest om al dat nieuws te gaan bekijken en beluisteren, dus ook nu hoop ik op een denderende avond.

Go!

De routine komt weer op gang. De ochtend met Pilates begonnen, ook al had ik het gisteravond ook gedaan. Ik wil het twee keer per week zeker doen, en woensdag gaat het niet lukken, dus de stramme spieren naar Sportcity gestuurd en weer een uur gesport met Debbie. Daarna was ik wel behoorlijk moe. Tegen de middag kwam Eef om mijn tuin te helpen spitten. Het werd een mooie coproductie: hij spitten, ik de vergane bladeren inwerken in de geul, en hup volgende rij aarde opengooien. We lieten het bij één stuk, er komen nog wel dagen voor het volgende deel. Bovendien moeten de zaden nog aankomen en ik moet me verdiepen in het plantschema. Maar het eerste stuk is klaar.
's Avonds zou Douwe komen, ik had al een maaltijd bedacht en moest nog wat schillen en braden, dus na vieren was ik in de keuken bezig. We hebben lekker zitten eten, en toen stelde Douwe voor om een potje te schaken - hij maakte me in - en later een potje Go. Dat spel had ik nog staan, heb het eigenlijk nooit aangeraakt sinds mijn studententijd toen ik naast de toenmalige Nederlands kampioen Go woonde. Maar vaag wist ik nog wel iets van de spelregels. We vonden het allebei hartstikke leuk. Een volgende keer hebben we het wat beter bestudeerd, en dan ga ik proberen om Douwe in te maken.

Sirene

Eigenlijk is vandaag pas de echte dag dat ik thuis kom. De afgelopen dagen na het vliegen gingen van holderdebolder voorbij, met allerlei klussen en afspraken. Pas vandaag kon de stoom eraf en het tempo naar beneden. Eerst heb ik ouderwets een spannend verhaal gelezen, volkomen inspanningsloos dus, heerlijk. Had ik meteen weer een boek voor mijn winkeltje klaar. Daarna werd het tijd voor een sociale visite: even langs bij Theo en Johnny, om te kijken hoe het met de herstelde zieke staat. Dat was een prettige verrassing: Theo heeft weer praats voor tien, stond al weer in de tuin, hoewel hij niet zelf werkt, er zijn mensen die hem met het spitten helpen, en hij gaf instructies. Want spitten is een kunst op zich, dat heeft Eef enkele jaren geleden van hem geleerd. Matje spitten, goed omkeren zodat er geen groen meer zichtbaar is, en in deze periode ook nog de verzamelde bladeren en paardenmest mee onderspitten. Overigens, het onderspit delven, dat komt uit de tijd dat er dijken werden bewerkt in twee of meer hoogtes langs het water. Je kon bovenaan staan spitten, in het midden of je kon het onderspit delven. Dan kreeg je de modder van de anderen op je kop.
Maar daar heeft Theo geen last van. Met zijn 85 jaar is hij er wonderbaarlijk snel bovenop gekomen, hoewel hij natuurlijk nog geen 100% is. Johnny moet eraan wennen dat hij soms wel de hele dag binnen is, ze weet niet beter of hij is altijd buiten. Maar het ziet er goed uit, hij kan binnenkort zelf ook weer in de tuin bezig zijn, zijn lust en zijn leven.

Na een middag in de zon achter het glas van mijn ramen, was het brood goed gerezen, en dus kon er ook een brood worden gebakken. Dat deed ik bij Eef, want die had me voor het avondeten uitgenodigd. Het eten was lekker, het brood is prachtig geworden. Daarna ging ik voor het eerst sinds tijden weer naar Debbie. In Calpe heb ik wel wekelijks pilates gedaan, maar dat is niet te vergelijken met de trein die Debbie over je heen laat komen. Het viel me niks tegen, ik kan het nog. Ze viel in voor Diane, want anders geeft ze nooit les op maandag.

O ja, die sirene. Het is weer de eerste maandag van de maand, en dan loeit om 12.00 uur de alarmsirene. Ik was net terug van Theo en Johnny toen ik hem hoorde afgaan. Een beetje melancholisch geluid.

OFF met Silvia

Mijn eerste OFF zitting was vandaag om half vijf in de Stemzaal 1 van de opera: het stuk van Silvia Lanao en een regisseur. Daar stelde ik me veel van voor, tenslotte ga je niet elke dag naar een nieuw stuk van een prijswinnaar. Maar het eindresultaat laat me in twijfel achter. Er zaten momenten in het stuk waar de muziek me wel iets deed, een vreemde en wat rauwe combinatie van panfluit (schrijft iedereen tegenwoordig voor panfluit?), accordeon en dwarsfluit, met hele en halve secundes, mooie verschillende klanken. Ook zat er een mooi loopje in voor de althobo. Dat werd echter niet ondersteund in de rest van het stuk, voor zover ik kon horen. De sopraan had een prachtstem. Zij zat in een berg zout. De mezzo liep heen en weer tussen die zouthoop en een andere, waar een tenor zong. Door het steeds hardere geren kon je de mezzo niet echt goed horen, en de tenor zat te ver weg, op één moment na, en toen bleek hij een heel heldere stem te hebben. Een saxofoon zag ik nog, en een gewone hobo, maar ik kan niet terughalen wat ze speelden. De tekst was niet te verstaan. Het moest gaan over angsten, en sporen die men in de loop van zijn leven achterlaat, gesymboliseerd door het zout.
Een vreemd spektakel al met al, waaraan ik geen prijs zou toekennen. Misschien was het iets teveel een coproductie geworden, zoals Silvia me vertelde toen ik haar nog even sprak.

De organisatie van het OFF was vrij raadselachtig. De deuren gingen om half vier open, en toen was er een uur lang niets geprogrammeerd?!? Alle kaartjes waren dik in orde, maar je moest 20 minuten in een rij voor je ze kon krijgen, als je ze kon krijgen. En dan weer wachten bij de zaal. Ik besloot dat het goed was zo, geen verdere operaatjes meer, ik word ibbel van dat gewacht, dus ik ging hierna naar huis.

O ja, daaraan vooraf gaand was ik bij de Wandelbeurs geweest. Weer een heel pakket informatie gescoord, maar niets over Roemenië of Bulgarije helaas. Wat ik heb meegenomen ga ik eens kritisch doorkijken, in elk geval zat er iets leuks over de Hunsrück bij.

Er is er een jarig

Mariska is vandaag 31 geworden. Meteen bij het opstaan vader en dochter gefeliciteerd natuurlijk. Verder heb ik deze dag gebruikt om mijn belastingformulier in te vullen - helemaal gelukt. Dat kostte meer tijd dan ik had gedacht, meer omdat ik alles wilde controleren dan omdat het moeilijk was, maar klaar is klaar. Vervolgens natuurlijk boodschappen waaronder die bij de boer. Gelukkig was het vandaag nog lekker weer. Ook heb ik een bos bloemen voor mezelf gekocht. Eindelijk had ik alles uit de koffer en in de kasten. Facebook en mail helemaal schoon. Laat de lente maar komen!

Weer in huis

Maart is begonnen en natuurlijk moest ik eerst alles uitruimen, de post uitpakken, de buren inseinen dat ik terug ben, de was doen, ga zo maar door. Dat kost wel een paar uur. Dan nog boodschappen en o ja, ik ging naar Opera Forward Festival dus op naar Amsterdam. Dat liep iets anders dan ik had gedacht want het begon wel om drie uur, maar met lezingen en workshops. Waar ik voor kwam zou pas veel later komen. Omdat het ook zondag nog speelt, besloot ik terug naar huis te gaan en de rest van de rommel op  te ruimen en wat administratieve dingen af te ronden. Toch een lekker dagje.