Tweede violist

De minimarathon van opera's in het kader van het OFF festival komt vandaag tot een einde. Er restte nog alleen de opera The Second Violinist van Donnacha Dennehy en Enda Walsh, twee Ierse heren. In het begeleidende boekje staat geen synopsis. Dat draagt bij aan het wat surrealistische karakter van het verhaal. Maar in de folder van DNO vond ik wel een mooie omschrijving: '...gaat over een vioolspeler wiens leven wordt beheerst door sociale media, morbide fantasieën en gewelddadige videospelletjes. Hij zoekt naar troost in de muziek van Carlo Gesualdo.....'

De morbide fantasieën heb ik niet gezien, of je moest een mislukte thuisparty die niet eindigt in een triootje (maar in moord? niet duidelijk) zo interpreteren. Verder klopt die samenvatting wel.
Visueel was het een prachtig spektakel. Een langwerpige achterwand werd gebruikt om een videospel op te projecteren, en later een chat. Op uit elkaar liggende plekken op het toneel waren rekwisieten van een woonhuis neergezet: een toilet en douche, een klein kantoor, een woonkamer, een logeerbed, een koelkast met ontbijtplek; en daar tussen in een straat, verbeeld door een kleine loopband.

Degene die de hoofdpersoon, een magere man, leek te zijn zong niet, maar bracht een prachtig toneelspel ten berde. Hij werd door meerdere personen gebeld, zei spraken tot hem maar hij antwoordde nooit. Lang klonk er alleen muziek, moderne, wilde muziek waaronder je wel degelijk madrigalen van Gesualdo kon terug luisteren. Intussen was er een tweede toneelstuk aan de gang, kennelijk over de dagelijkse sleur van het relatieleven van de hoofdpersoon; dat speelde zich af op de verschillende plekken van het huis, verspreid over het toneel. Daarmee kreeg de acteur meer de betekenis van de verscheurde ziel van de 'echte' violist.

Plotseling begon het zangstuk, door de 'echte' partij: de wat vadsige alter ego en zijn vrouw en een vriendin. De teksten waren mysterieus; de folder spreekt van 'spookachtig' maar ik hoorde er meer een soort gnosis in. Op zeker moment nam de acteur een douche. Uit beelden van de video, en uit het spel van de 'gewonen' kon je later interpreteren dat hij bloed van zich had afgewassen. Toch zijn rivaal vermoord? dat was, in deze versie, een vrouw, die het met zijn eigen vrouw aanlegde.
Van tijd tot tijd becommentarieerde een koor de handelingen door aspecten van liefde te bezingen, aspecten die voor mij volslagen nieuwe associaties betekenden: liefde als bloed druipend in de bodem van een bos, daarmee een nieuw bos creërend. Het verhaal eindigde ermee dat hij de persoon van de chat ontmoette; een nieuwe liefde, een nieuw bos dus.

De koorpartijen waren adembenemend mooi. Zij werden gezongen door het Irish National Opera Chorus. Het geheel klonk opzwepend, agressief, en verlangend. Een stuk dat je naderhand met veel vragen naar huis stuurt; echt opera dus.